Tìm hiểu về gỗ sưa

GS.TS NGUYỄN LÂN DŨNG

* Xin cho biết cây sưa là cây gì mà gỗ quý đến thế. Có lúc người ta lùng mua với giá rất cao, có lúc lại chả có ai mua, gây thiệt hại rất lớn về kinh tế cho các nhà nông nhân giống cây này. Có nhà được dịp giàu to, có nhà đến nay còn hàng vạn cây mà chả có ai mua. Nạn trộm cắp cây sưa xảy ra ở khắp mọi nơi?

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì sưa hay sưa Bắc Bộ, trắc thối, huê mộc vàng, danh pháp khoa học là Dalbergia tonkinensis Prain, là một loài cây thân gỗ thuộc họ Đậu(Fabaceae). Là cây gỗ nhỡ, lá thường xanh có thể cao tới 10-15 m, sinh trưởng trung bình, thân màu vàng nâu hay xám, nứt dọc. Lá dài 9-20 cm; cuống không lông; lá kèm sớm rụng, nhỏ, có lông nhỏ mịn và thưa, màu nâu vàng...

Có hai loài sưa chính là: Sưa trắng và sưa đỏ. Sưa trắng cho hoa đẹp, quả to, đốt không có mùi. Nhưng giá trị gỗ không bằng sưa đỏ. Sưa đỏ trông gần giống sưa trắng, quả kết thành từng chùm, đốt lên có mùi thối đặc trưng. Là cây ưa sáng, ưa đất sâu, dày, độ ẩm cao. Phân bố ở độ cao dưới 500m. Có khả năng tái sinh hạt tốt. Lá dạng lông chim. Mỗi nhành lá có khoảng từ 7-15 lá, mọc so le, lá cuối to hơn, hình lưỡi mác. Thân cây nhẵn, màu xám trắng, lúc nhỏ thân cây hơi cong queo. Đầu mùa xuân thay lá, hoa màu trắng rất đẹp. Gỗ trắc, thơm và có tỉ trọng nặng hơn gỗ bình thường. Vân gỗ đẹp, rất được ưa chuộng để làm đồ dùng theo phong thuỷ. Loài cây này chủ yếu phân bổ ở miền Bắc Việt Nam và được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung Quốc(gọi là Hoàng (hay huỳnh đàn Việt Nam).

Gỗ trắc thối cho mùi thơm quyến rũ thoảng nhẹ kiểu hương trầm. Khi đốt tàn có màu trắng đục, mùi khó chịu nên được gọi là trắc thối. Gỗ trắc thối chỉ dùng phần lõi những cây trên trăm tuổi. Gỗ sưa thớ mịn, vừa cứng lại vừa dẻo, có nhiều hoa văn đẹp. Thời phong kiến vua chúa dùng gỗ trắc thối để đóng đồ nội thất cao cấp trong cung đình vì nó vừa là hương liệu vừa là dược liệu. Những năm gần đây, giới nhà giàu nước ngoài đổ xô săn lùng trắc thối để đóng quan tài hoặc ướp xác như các vị hoàng đế. Người ta cho là quan tài đóng bằng gỗ trắc thối có khả năng giữ được xác lâu, không bị phân hủy.

Do đặc điểm hoa trắng, có mùi thơm, tán rộng, cho nên người ta có thể trồng làm cảnh tại các đường phố. Nghe nói theo Giáo sư Đỗ Tất Lợi thì gỗ cây này còn được sử dụng cùng với dạ dày nhím làm vị chính trong đơn thuốc chữa bệnh đau dạ dày. Có nơi còn chiết suất một số chất có trong gỗ sưa này để chế thuốc chữa ung thư dạ dày. Do được thổi lên giá rất cao.

Ví dụ, có bọn xấu tung tin, sẽ mua gỗ sưa với giá 100 triệu đồng/khối và họ thu mua thật sự. Sau đó, họ lại tuyên bố sẽ mua với giá 1 tỷ đồng/khối, khiến các con buôn ráo riết gom hàng. Cùng lúc đó, họ sẽ chuyển gỗ bán ngược về Việt Nam với giá vài trăm triệu đồng/khối. Như vậy, họ đã lãi một cách khủng khiếp. Nếu những lời đồn của giới buôn gỗ là đúng, thì quả là trò lừa đảo lớn.

Hiện nay gỗ sưa đang bị tận diệt khai thác. Theo IUCN thì cấp đe dọa của nó hiện nay là VU A1cd = sắp nguy cấp (năm đánh giá 1997). Ở Việt Nam, gỗ sưa thuộc nhóm 1A là nhóm đặc biệt quý hiếm. Vì vậy việc bảo vệ cây gỗ sưa tại Việt Nam đang là một việc rất đáng lo ngại. Cây gỗ sưa nhân giống không khó nên hàng chục vạn cây đã được nhân giống tại nhiều nơi để bán cho người trồng.

Tuy nhiên, người ta không nghĩ rằng gỗ sưa, nhất là gỗ sưa đỏ tuy có nhiều ứng dụng nhưng phải trồng lâu năm và không thể có giá trên trời như tình trạng của những kẻ buôn bán lừa đảo trong thời gian vừa qua,

Kỹ thuật trồng – chăm sóc giống cây sưa đỏ

Đặc điểm cây sưa đỏ:

- Cây Sưa là cây gỗ lớn, ưa sáng, sinh trưởng trung bình nhưng ở tuổi 1 – 2 sinh trưởng rất nhanh; cây vươn dài tới 4-5m và uốn cong như cần câu, đến cuối tuổi 3 sang tuổi 4 cây tự vươn thẳng.
- Theo kinh nghiệm thì cây nào càng cong thì sinh trưởng càng mạnh.
- Cây sưa rất dẻo và dai, chống chịu bão gió rất tốt, cành sưa không bao giờ bị gẫy do gió bão, gốc sưa bị gió bão xô đổ nghiêng sau lại tự vươn thẳng được.

Kỹ thuật ủ mầm:

- Ngâm hạt vào nước ấm theo tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh trong vòng 12 giờ sau đó vớt ra rổ cà nhẹ nhiều lần rồi đem ủ trong bọc vải ở nhiệt độ khoảng 35 độ.
- Sau khi ủ 48 giờ, hạt nứt nanh đem ra ươm riêng. Hạt nào nứt cho vào bầu, hạt nào chưa nứt ủ tiếp. Sau 12 giờ hạt nào không nứt thì loại bỏ.

Kỹ thuật vườn ươm:

Vườn ươm giống cây sưa đỏ – Nơi bán giống cây sưa đỏ

- Đảm bảo độ ẩm và ánh sáng cho cây non, bầu ươm đảm bảo đất tơi xốp và thoát nước. Không nên tưới nhiều nhưng tưới đều hàng ngày.
- Khi được 45 ngày cây con được 2-3 lá thì tăng cường ánh sáng kết hợp phân và dưỡng chất đa vi lượng.

- Khi cây đạt 15-20 Cm bắt đầu cho cây ra ánh nắng để cây quen dần với môi trường.
- Cây đạt chiều cao từ 25 – 50 cm đem trồng ra môi trường ngoài vườn ươm.

Biện pháp kỹ thuật trồng, chăm sóc giống cây sưa đỏ:

Tiêu chuẩn cây con:

Cây con đem trồng phải từ 6-12 tháng tuổi.
Đường kính cổ rễ từ 4-5 mm, cao từ 25-50 cm là tốt nhất.
Cây khỏe mạnh, không sâu bệnh…
Khi mua về chưa thể trồng ngay nên tưới ẩm bầu hàng ngày và để nơi có ánh sáng mặt trời.

Quy trình kỹ thuật làm đất trồng cây gỗ sưa đỏ [nhóm IA]

Quy trình kỹ thuật làm đất:

- Làm đất: Trồng rải rác hay tập trung đều phải đào hố. Theo kinh nghiệm kích thước hố 50x50x50cm là phù hợp.
- Bón phân: Bón lót mỗi hố từ 1-3kg phân chuồng hoai mục, phân chuồng ủ vi sinh là tốt nhất.

Mật độ và khoảng cách trồng:
Trồng tập trung
- Cây cách cây 3m và hàng cách hàng 3m, 1 ha trồng 1.100 cây.
- Hoặc cây cách cây 2m, hàng cách hàng 3m, 1 ha trồng 1.660 cây.

Khoảng cách trồng cây gỗ sưa đỏ [cây cách cây 3 mét]

Khoảng cách trên chỉ có tính tương đối có thể tùy theo cách sử dụng đất để bố trí lại cho phù hợp.

Trồng hàng rào hoặc trồng rải rác, trồng làm cảnh cây cách cây 1.5 – 2 mét.
Trồng xen với các loại cây khác: Trồng làm cây che mát cafe, trồng làm trụ tiêu, hoặc trồng cây dược liệu, cây ngắn ngày…

Khoảng cách trồng cây gỗ sưa đỏ làm cảnh hoặc làm hàng rào [cây cách cây 1.5 - 2 mét]

Trồng theo sở thích riêng hoặc điều kiện ngoại cảnh
- Khi trồng nhẹ nhàng dùng tay xé bao nilon bầu đất, tránh làm vỡ bầu đất, sau đó đặt xuống hố đã đào sẵng.
- Khi trồng đảm bảo mặt bầu dưới mặt đất 5 – 10 cm.
- Tưới nước ẩm cho hố đất đó để cây có thể bén rễ tốt.

Kỹ thuật chăm sóc cây sưa non:

Chăm sóc
- Sau khi trồng tưới ẩm đều trong 30 ngày cho cây bén rễ hồi xanh. Trồng rừng tập trung nên trồng vào đầu mùa mưa, tiết kiệm chi phí nhân công tưới nước. Trồng ít trong vườn nhà hoặc trồng nơi có thể chủ động được nước tưới ta có thể trồng quanh năm, không cần theo mùa vụ.

Tưới nước
- Tưới nước đều ẩm trong 1 – 2 tháng đầu. Sau đó giảm lượng tưới nước, nhưng nếu gặp thời tiết khắc nghiệt, thấy cây có hiện tượng thiếu nước phải kịp thời bổ xung tránh để cây bị hư hại, giảm sức sống.
- Sau khi trồng 1 tháng, cây phát triển bình thường có thể bón các loại phân hóa học để kích thích sự phát triển của cây, Lưu ý chỉ nên bón 1 lượng rất nhỏ (Khoảng 1 thìa cà phê) cách gốc từ 5 cm.
- Trong 3 năm đầu, mỗi năm làm cỏ bón phân 2 – 3 lần. Bón mỗi cây 0,1 – 0,2kg NPK (12:5:10).

Chăm sóc và bón phân cân đối và thường xuyên sẽ rút ngắn thời gian cho thu hoạch

- Những năm sau làm cỏ 1-2 lần/năm. Bón mỗi cây tăng 0,1-0,2kg NPK/mỗi tuổi.

- Cây Sưa đỏ muốn rút ngắn chu kỳ kinh doanh mà cây đạt được gỗ thương phẩm thì phải thường xuyên chăm sóc.
- Trong thời gian 3 năm đầu làm cỏ quanh gốc đảm bảo cây không bị cỏ dại chen lấn tạo nguồn quang hợp cho cây.
- Nên tỉa cành vào cuối mùa khô hàng năm để tạo cho thân cây thẳng. Sau trồng 2 – 3 năm tỉa bỏ cành la, cành võng. Sau trồng 5 – 6 năm tỉa bỏ cành giao nhau.
- Từ khi cây phát triển bình thường có thể bón phân hoặc không cũng được vì sưa đỏ là cây họ đậu nên bộ rễ của nó có thể tự tổng hợp Nitơ để giúp cây phát triển nên sức phát triển của Sưa đỏ mạnh hơn rất nhiều các loại cây gỗ cùng nhóm và cho thu hoạch sớm hơn rất nhiều.
- Sâu hại: Chưa thấy loại sâu nào ăn lá Sưa. các loài sâu bọ, côn trùng, không thích ăn lá sưa. Có khi lá sưa bị cắn phá (số ít) nhưng không ăn được.

Thời vụ trồng cây sưa:
Khu vực miền Bắc: Khoảng từ tháng 2 – tháng 4.
Khu vực Bắc Trung Bộ: Từ tháng 9 – tháng 11.
Khu vực Duyên hải Miền Trung: Từ tháng 11 – tháng 1.
Khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ: Từ tháng 6 – tháng 9.
Tuổi thành thục công nghiệp (cây thương phẩm):

- Giá trị đích thực cây Sưa đỏ hiện nay chỉ có người buôn gỗ Sưa mới biết được. Thị trường tiêu thụ là xuất khẩu thô hoặc làm đồ thủ công mỹ nghệ đắt tiền.
- Cây Sưa trồng 10 năm, sinh trưởng trung bình có đường kính trung bình 25cm, cao 13m. Như vậy tuổi thành thục cây Sưa từ trên dưới 10 năm trở lên.
- Hiện tại người ta lùng mua đồ gia dụng làm bằng gỗ Sưa như đi mua đồ cổ: Giường, tủ, bàn ghế cũ với giá cao tùy theo tốt xấu.

Trồng xen
Khả năng trồng xen là khả năng lớn nhất của cây Sưa.

Cây sưa đỏ trồng xen với nhiều loại cây trồng [cây công nghiệp, cây ăn quả, cây cảnh, cây thuốc...]

- Cây Sưa phát triển tốt dưới tán vải, keo, bạch đàn… nên không cần chặt bỏ cây trồng hiện tại, có thể trồng cây Sưa hỗn giao với keo tai tượng, cây dược liệu…
- Cây Sưa ít tán nên không cạnh tranh ánh sáng với cây trồng.
- Không cạnh tranh chất dinh dưỡng của các cây khác. Không cần phải có rừng bạn mới trồng cây lâm nghiệp được, bạn có thể tận dụng mọi nơi có đất trống để trồng.
- Trong thời gian chờ thu hoạch, trồng cây bất kỳ xen dưới gốc, ví dụ hồ tiêu, sa nhân… cho thu nhập hàng năm.
- Trồng làm hàng rào, cây cách cây 1.5 – 3 mét.
- Trồng làm cây cảnh, vừa đẹp vừa có thu nhập.

Viết đánh giá

Tên bạn:

Đánh giá của bạn: Lưu ý: không hỗ trợ HTML!

Bình chọn: Xấu Tốt

Nhập mã kiểm tra vào ô bên dưới:

Tiếp tục

CÂY GIỐNG GỖ SƯA ĐỎ

10,000 đ

Số lượng:


	VIỆT NAM		HC-015		Còn hàng

Đặc tính:	Gỗ sưa đỏ - Gỗ trắc thối cho mùi thơm quyến rũ thoảng nhẹ kiểu hương trầm. Khi đốt tàn có màu trắng đục, mùi khó chịu nên được gọi là Trắc thối. Gỗ trắc thối chỉ dùng phần lõi những cây trên trăm tuổi. Gỗ sưa thớ mịn, vừa cứng lại vừa dẻo, có nhiều hoa văn đẹp. Thời phong kiến vua chúa dùng gỗ trắc thối để đóng đồ nội thất cao cấp trong cung đình vì nó vừa là hương liệu vừa là dược liệu. Những năm gần đây, giới nhà giàu Trung Quốc đổ xô săn lùng trắc thối để đóng quan tài hoặc ướp xác như các vị hoàng đế Trung Quốc trước đây. Người ta cho là quan tài đóng bằng gỗ trắc thối có khả năng giữ được xác lâu, không bị phân hủy. Ngoài ra, cây trắc thối thường gắn với các điển tích của Phật giáo, do đó ngày nay người ta làm những xâu tràng hạt với giá vài nghìn USD
Chất lượng:	Cây giống khỏe, không sâu bệnh, chiều cao cây giống 1 tuổi từ 30cm - 50m

Thời gian	Cây lấy gỗ lâu năm

2757

CHÚC BẠN MỘT NGÀY TỐT LÀNH..!.

Tìm hiểu về gỗ sưa

Kỹ thuật trồng – chăm sóc giống cây sưa đỏ

Viết đánh giá

CÂY GIỐNG GỖ SƯA ĐỎ