Hành, đôi khi được gọi là hành ta (để phân biệt với hành tây tức Allium cepa) có danh pháp khoa học là Allium fistulosum thuộc họ Hành (Alliaceae).

Trong các ngôn ngữ nước ngoài như tiếng Anh chẳng hạn nó có tên là Welsh onion, green onion (hành lá), bunching onion (hành bụi) và scallion (hành tươi), nhưng ngoại trừ tên đầu tiên ra thì các tên còn lại mang tính chất chỉ công dụng hay đặc điểm chính của nó nhiều hơn là mang tính khoa học và dễ gây nhầm lẫn, do các loại như hành tây và hẹ tây đôi khi cũng được sử dụng các từ này để chỉ.

Hành ta không bao giờ có củ to và chắc như hành tây và cán hoa (tức lá hành) của nó là rỗng và mềm. Ngoài công dụng là một loại rau và gia vị trong việc nấu ăn thì chúng còn được dùng như là cây cảnh khi trồng thành bụi, thành khóm. Hành ta tiếng Nhật gọi là negi và là một thành phần quan trọng trong nghệ thuật ẩm thực truyền thống Nhật Bản

Tác dụng của hành lá, hành khô

Nghiên cứu cho thấy hành lá, hành khô giúp giảm cholesterol, chống vi khuẩn, virus và nấm trong cơ thể. Ngoài ra, chúng còn có tác dụng giảm nguy cơ đột quỵ tim, tiểu đường.

 Hành lá và hành khô là loại rau củ ngon từ các gia đình nhà tỏi tây (Allium), và có mặt tại hầu hết các quốc gia trên thế giới. Cả hành lá và hành khô đều có những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên vì bản thân chúng chứa chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Nếu có một nhược điểm, hành lá có mùi tương tự như hành tây và hành khô và tỏi.

Chất chống oxy hóa

Hành lá và hẹ tây có chứa chất chống oxy hoá mạnh nhằm bảo vệ các tế bào trong cơ thể tránh các bệnh ung thư. Hành khô đặc biệt giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như quercetin và kaempferol. Hành lá và hẹ tây là những thứ gia vị được cho thêm vào các món ăn phổ biến như thịt chế biến các món, nước sốt, xà lách, trứng và súp... hoặc ăn sống.

Vitamin, khoáng chất

Hành lá và hành khô chứa rất nhiều các vitamin và khoáng chất. Hành lá có chứa vitamin A, B, và C. Chúng cũng cung cấp một lượng lớn vitamin K, giúp xương khỏe mạnh và chiến đấu chống lại bệnh loãng xương. Hành khô là một nguồn tuyệt vời của vitamin A và C. Sắt, canxi, và kali... là những khoáng chất được tìm thấy trong hành lá và hẹ tây.

Chất xơ

Hành lá cũng là cây có lá màu xanh lá cây, và chúng chứa một lượng chất xơ lành mạnh, hỗ trợ tốt cho hệ thống tiêu hóa. Hành khô cũng có tác dụng tốt cho hệ thống tiêu hóa tương tự như hành lá. Nếu bạn thường xuyên tăng cường các loại rau này kết hợp với các thực phẩm lành mạnh ít chất béo khác thì nguy cơ bị ung thư ruột kết cũng giảm. Các chất xơ trong hành lá và hẹ tây cũng làm giảm nguy cơ táo bón, trĩ, viêm ruột thừa.

Các lợi ích khác

Ngoài nhiều chất xơ, hành lá còn chứa rất ít calo. Nghiên cứu cho thấy hành lá giúp giảm cholesterol, chống vi khuẩn, virus và nấm trong cơ thể. Tương tự như vậy, hành khô cũng có ít cholesterol. Tiêu thụ hai loại thực phẩm này còn làm giảm nguy cơ đột quỵ tim, nguy cơ bị bệnh tiểu đường. Hành khô cũng rất giàu phenoplasts giữ cho gan khỏe mạnh.

Những chất béo có lợi cho cơ thể

Bạn không cần phải loại bỏ tất cả các loại chất béo từ chế độ ăn uống của mình cho dù bạn đang cố gắng cắt giảm lượng calo, quan trọng là nên ăn các chất béo có lợi.

Nếu bạn đang cố gắng để cắt giảm lượng calo trong ngày, bạn ngay lập tức trở nên nhạy cảm hơn với cảm giác thèm ăn. Thèm ăn một dấu hiệu chứng tỏ chắc chắn rằng bạn đang thiếu một số chất dinh dưỡng thiết yếu trong chế độ ăn uống của mình, và với những người ăn kiêng thì chất dinh dưỡng này thường là chất béo.

Nhiều người nghĩ rằng, ăn kiêng nhiều thực phẩm như dầu ô liu, bơ và các loại hạt để tiết kiệm năng lượng, tránh béo phì nhưng thực chất điều này có thể là một sai lầm rất lớn. Loại bỏ những loại thực phẩm quan trọng này ra khỏi chế độ ăn uống có thể khiến bạn càng cảm thấy đói hơn và có nguy cơ ăn nhiều hơn. Vì vậy, thêm một loại chất béo lành mạnh trong mỗi bữa ăn trong suốt cả tuần sẽ giúp bạn ít đói hơn và bằng lòng với mỗi bữa ăn.

Dưới đây là một số trong những nguồn chất béo lành mạnh tốt nhất mà chúng ta có thể bổ sung hàng ngày. Đừng cắt giảm hoàn toàn những thực phẩm này ra khỏi chế độ ăn của mình vì nghĩ rằng những thực phẩm này là "xấu" cho dù nó chứa ít chất béo.

1. Dầu ôliu

Chỉ cần một muỗng canh dầu ô liu trộn với rau xà lách hoặc dùng với các món rán là đủ cho bữa ăn của bạn. Dầu ôliu không chứa chất béo gây tắc động mạch như trong các loại dầu ăn khác, và thêm nó vào bữa ăn khỏe mạnh của bạn, bạn còn cảm thấy no lâu hơn.

2. Quả óc chó

Quả óc chó chứa cả protein và chất béo, và rất cần thiết cho tóc, móng và da khỏe mạnh. Chỉ cần một vài quả óc chó có thể làm cho bạn cảm thấy no hơn và không có cảm giác đói cồn cào. Ngoài ra, quả óc chó có ít hơn 100 calo, nên nó có thể được xếp vào danh sách các món ăn nhẹ trong bất kì chế độ ăn nào.

3. Hạt lanh

Hạt lanh là một nguồn tuyệt vời của Omega-3. Hạt lanh và dầu hạt lanh còn là một nguồn bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho bữa ăn nhẹ và bữa ăn chính. Thêm hạt lanh vào sữa chua hoặc sinh tố, và sử dụng dầu hạt lanh trong nấu ăn hoặc nướng bánh là những cách bổ sung chất béo lành mạnh này theo nhu cầu hàng ngày của bạn.

4. Mỡ cá

Cá ngừ và cá hồi là hai loại thực phẩm có chứa một lượng chất béo lành mạnh mà bạn có thể ăn vào bữa tối. Cả hai loại thực phẩm này đều có chứa Omega-3 và các axit amin thiết yếu, giữ cho bạn cảm giác no lâu hơn sau các bữa ăn, và thậm chí có thể giúp bạn giảm cân. Hãy chắc chắn rằng bạn đang thưởng thức ít nhất một hoặc hai khẩu phần mỡ cá mỗi tuần để giữ cho da, tóc của bạn, và thậm chí cả bộ não của bạn trong luôn khỏe mạnh.

Bạn không cần phải loại bỏ tất cả các loại chất béo từ chế độ ăn uống của mình cho dù bạn đang cố gắng cắt giảm lượng calo. Trong thực tế, quan trọng là bạn ăn nhiều hơn các chất béo có lợi khi bạn đang ăn kiêng, bởi vì các chất béo này không làm bạn tăng cân mà thậm chí còn làm cho tóc, da và móng tay của bạn đẹp hơn.Tuy nhiên, cũng như bất kì loại thực phẩm nào, nếu ăn quá nhiều cũng sẽ không có lợi cho cơ thể.

Viết đánh giá

KỸ THUẬT TRỒNG HÀNH LÁ
Tên khoa học: Allium fistulosum sp.
Họ hành tỏi: Liliaceae

ThS. Trần Thị Ba
Bộ môn Khoa Học Cây Trồng
Khoa Nông Nghiệp & Sinh học ứng dụng, Trường ĐHCT

1. GIỚI THIỆU

Hành lá là loại gia vị, không thể thiếu trong các bửa ăn hàng ngày, mặc dù vốn đầu tư và công lao động cao hơn các loại rau gia vị khác, nhưng vẫn đạt hiệu quả kinh tế cao.
Hành thân thảo, cây sống lâu năm, có mùi đặc biệt. Có 5-6 lá, lá hình trụ rỗng, dài 30-50 cm, phía gốc lá phình to, trên đầu thuôn nhọn. Hoa tự mọc trên ống hình trụ, rỗng. Hoa tự dạng hình xim, có ngấn thành hình tán giả trông tựa hình cầu. Quả nang, tròn. Hành được trồng khắp nơi, chủ yếu là làm gia vị. Đồng thời hành cũng là một vị thuốc nam được dùng để chữa nhiều loại bệnh: thuốc ho, trừ đờm, lợi tiểu, sát trùng...

2. GIỐNG

- Sử dụng giống địa phương, có hai loại gốc thân trắng và gốc thân đỏ có đặc điểm sinh trưởng tương đương nhau, thời gian sinh trưởng 42-50 ngày.

+ Hành Hương: lá nhỏ, bụi nhỏ, có mùi thơm, năng suất 1 tấn/1.000 m², dễ nhiễm bệnh vàng lá.

+ Hành Trâu: lá to, bụi lớn, năng suất 1-1,5 tấn/1.000 m², thị trường rất ưa chuộng.

+ Hành Đá: lá, bụi thuộc dạng trung gian, năng suất 1-1,5 tấn/1.000 m², trồng phổ biến, thị trường rất ưa chuộng, thích hợp trồng dày.

- Chọn những bụi hành tương đối đồng đều, đúng tuổi, sinh trưởng tốt, không bị nhiễm sâu bệnh.

- Lượng giống: tùy chất lượng cây giống, thường cần khoảng 180-240 kg hành giống/1000 m²

- Xử lý giống: để đảm bảo không còn sâu bệnh lây lan sang vụ tới, trước khi nhổ hành giống 1-2 ngày, tiến hành phun Regent 800WP hoặc Map-permethrins 50EC, nếu sâu nhiều có thể xử lý bằng Secure 10EC theo nồng độ khuyến cáo.

3. KỸ THUẬT TRỒNG

* Thời vụ: hành lá có thể được trồng quang năm, tuy nhiên năng suất mùa nắng cao hơn vào mùa mưa. Thời gian sinh trưởng 45-50 ngày. Trồng hành trong mùa nắng chú ý sâu xanh da láng, mùa mưa thì bệnh khô đầu lá.

* Chuẩn bị đất

- Yêu cầu: đất nhiều mùn, thoát nước, ít chua, pH thích hợp từ 6,0-6,5, nếu pH thấp hơn 5,0 cần bón thêm vôi và tro bếp.

- Đất trồng hành cần được phơi ải. Kỹ thuật lên liếp hành thay đổi tùy chân đất và tập quán canh tác. Lên liếp vồng cao 35-45 cm, chân liếp rộng 1 m, khoảng cách giữa hai liếp là 30 cm để thoát nước và đi lại chăm sóc.

Lên liếp và tủ rơm trước khi trồng hành

Khoảng cách trồng hành 20 x10 cm

- Xử lý đất: tiến hành xử lý đất ở 3 ngày trước trồng, sử dụng 1 kg Mocap/1000 m². Rải thuốc lên liếp rồi đảo đều lớp đất mặt.

- Tủ rơm kín mặt liếp ngay trước khi trồng

* Khoảng cách trồng:

Hàng cách hàng x cây cách cây: 20 x 10 cm

* Phân bón

Tổng lượng phân dùng cho 1.000 m²: phân chuồng hoai 1-2 tấn + 30 kg tro + 12,5 kg urea, 28 kg super lân, 8 kg kali.

Dạng phân có thể sử dụng Urea, DAP, NPK, có thể tăng cường sử dụng thêm các chế phẩm vi lượng (muối borat), chất kích thích sinh trưởng, phân bón lá để tăng cường dinh dưỡng cho hành và giảm hiện tượng cháy đầu lá. Trong trường hợp hành sinh trưởng xấu có thể dùng Super hume để phun lên hành.

Bón lót: 1-2 tấn phân chuồng hoai + 30 kg tro + 28 kg super lân + 5 kg kali

Bón thúc:

- Nguyên tắc bón phân thúc: hòa nước, tưới bằng thùng vòi hoa sen. Tưới phân đầu tiên khi hành hồi xanh (khoảng 7 ngày sau trồng), 7 ngày tưới phân 1 lần (khoảng 4-5 lần/vụ) tùy theo sinh trưởng của hành và tùy theo mùa vụ. Thời gian cách ly là 10 ngày trước khi thu hoạch.

Có thể sử dụng khuyến cáo sau (nếu sử dụng khuyến cáo này thì không bón lót phân lân):

+ Lần 1 (7 NST): 4,5 kg urea

+ Lần 2 (14 NST): 14 kg DAP + 1,5 kg KCl

+ Lần 3 (21 NST): 19 kg NPK 16-16-8 + 1,5 kg KCl

+ Lần 4 (28 NST): 17 kg DAP + 2,5 kg KCl

+ Lần 5 (nếu có, 35 NST): 4,5 kg urea

- Phân bón lá và vi lượng (nếu có) có thể phun kết hợp khi phun thuốc bảo vệ thực vật. Khuyến cáo không nên lạm dụng các chất điều hòa tăng trưởng (ProGib,..) dễ dẫn đến hiện tượng rã bẹ, cây vóng, yếu. Có thể sử dụng chế phẩm EM hoặc Crop-master cho hành lá. Nếu dùng Super hume phun 3 lần (lần 2, 4, 5) thì có thể giảm 1/3 lượng đạm dùng cho hành và hạn chế hiện tượng vàng lá, tăng sức đề kháng cho hành.

* Chăm sóc

- Chú ý làm cỏ kịp thời, không để cỏ chụp hành

- Tưới đủ ẩm để cây sinh trưởng tốt.

Tưới phun cho hành lá; Giữ mực nước tưới thấm trong rảnh hành lá

- Để tận dụng và tăng hiệu quả sử dụng đất, có thể trồng xen ngò rí, cải xanh hoặc cải ngọt quanh mép liếp.

Cải xanh được trồng xung mép liếp hành lá; Ngò Rí trồng xen với hành lá

* Phòng trừ sâu bệnh:

- Các đối tượng sâu bệnh hại chính: sâu xanh da láng Spodoptera exigua (xuất hiện rất sớm và gây hại đến cuối vụ), dòi đục lá (xuất hiện muộn), sâu ăn tạp (Spodoptera litura), bù lạch (Thrips tabaci), bệnh cháy đầu lá, hiện tượng rã bẹ, bệnh đốm tím Alternaria pori...

- Thường xuyên theo dõi đồng ruộng, bắt sâu trưởng thành, sâu non, ngắt bỏ ổ trứng, kết hợp làm cỏ bón phân, phun thuốc vào lúc trời mát.

- Nguyên tắc phòng trừ sâu hại bằng thuốc hóa học, sử dụng luân phiên các loại thuốc hóa học, lưu ý dùng đúng thuốc, đúng thời điểm, ưu tiên sử dụng các thuốc vi sinh, điều hòa sinh trưởng, gốc cúc tổng hợp. Bắt đầu phun khi có sâu hại. Đảm bảo thời cách ly 7-10 ngày.

- Khi sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu xanh da láng hại hành lá thì không thể dùng một loại thuốc cho mỗi lần phun mà phải dùng hỗn hợp theo khuyến cáo sau (thường phun kết hợp trừ sâu xanh da láng và các đối tượng khác).

+ Lần 1: Atabron 5EC

+ Lần 2: Cascade 5EC + Mimic 20F

+ Lần 3: Dipel 3.2WP + Cascade 5EC

+ Lần 4: Mimic 20F + SeNPV

+ Lần 5: Dipel 3.2 WP + SeNPV

- Không sử dụng Furadan 3H trên hành lá và hạn chế sử dụng Padan.

- Nếu có bệnh đốm tím, bệnh khô đầu lá thì dùng Antracol 50WP, Dithan M45.

* Thu hoạch

Tiến hành thu họach khi hành đủ tuổi (42-45 ngày sau trồng) tùy tình hình sinh trưởng và sâu bệnh. Trường hợp hành xấu có thể lưu thêm và ngày, nhưng không nên kéo dài quá. Hành lá khi đưa ra thị trường phải đảm bảo an toàn cho người sử dụng.